ELLERİM
Her zamanki gibi o sabah da annemin sesi ile uyandım.Onur, ellerini ve yüzünü sabunla güzelce yıka .Acele etme, vaktin var.Bende ekmekleri kızartıyorum, dedim.Yataktan kalktım.Tuvalete gittim sonra kahvaltımı yaptım.çantamı alarak dışarı çıktım.Servis, hemen geldi.Okula nası geldiğimizi hiç anlamadım.Okulda arkadaşlarımla şakalaştım, güldüm.Dersler birbiri ardınca ilerliyordu.Öğle tatilinde birkaç arkadaşımla okulumuzun kantinine gittim.Hamburger ve ayran aldım.Yiyerek bahçeye çıktım.Birden bir fısıltı işittim:
Şimdi Onur, Onur , beni duyuyormusun? Çevreme baktım.Bana bakan kimse yoktu .Aynı sesi işittim yine:
Onur, buradayım.Bana bak, yani ellerine.Birden ellerimi sallamaya başladım.Fahri:
Onur, neden ellerini sallıyorsun, dedi.
Bir şey yok, dedim.
Çantamı aldım, servise bindim.Eve kadar ellerime hiç bakmadım.Eve vardığımda hızla tuvalete gittim.Birden kusmaya başladım.Gözlerim karardı.Bundan sonrasını hatırlamıyorum.Gözlerimi açtığımda hastanede yatıyorum.Birden tüm cesaretimi toplayıp onları örtünün üstüne koydum.Birden aynı sesi duydum:
Ben, senin ellerinim Onur ! Eller konuşmaz korkutuyorsun beni!
Korkma Onur.Beni dinler misin?
Tamam dinlerim.
Bu gün annenin söylediği her şeyi yapmadın.Sabah tuvalete girdin ama ellerini yıkamadı , saçlarını taramadın ,
dişlerini fırçalamadın.
Utancımdan kıpkırmızı oldum.
Sonra kahvaltı yaptın.Kahvaltıdan sonra da bizi yıkamadın.Okulda hamburger yedin , ama bizi kirli bıraktın.Bizimle saçlarına,ağzına dokundun.Ne diyeceğimi bilemiyordum.Utanıyordum.O sırada annem ve babam içeri girdiler.Annem bana sarıldı.Ona:anne beni kaldır lütfen.Lavaboya gitmeliyim,dedim.Lavaboya gittim.Haman musluğu açtım.Dakikalarca ellerimi sabunla yıkadım.Ellerim,sabun köpükleriyle dans ediyordu.
Artık temiz bir çocuk olmaya karar verdim.Ellerimi yıkamayı unutmayacağım.Bir daha da hasta olmayacağım.
Sağlıklı çocuğun sırrı
Doğru beslenen çocuğun hastalıklara yakalanma riski azalıyor. Bebeğe ilk 6 ay sadece anne sütü vermek ve 6. aydan sonra anne sütüne yaklaşık 2 yıl ek gıdalarla devam etmek, obezite ve kronik hastalık riskini azaltıyor.
İSTANBUL - Beslenme, büyüme ve gelişme sürecinin çok hızlı olduğu bebeklik ve çocukluk döneminde ayrı bir önem taşıyor. Yeterli ve dengeli beslenen çocukların sağlıklı büyüme ve gelişimi sağlanıyor, hastalıklara karşı direnci artıyor ve okul performanslarında artış görülüyor.
Bebeğe ilk 6 ay sadece anne sütü vermenin, 6. aydan sonra da anne sütüne ek gıdalarla beraber yaklaşık 2 yıl devam etmenin obezite ve kronik hastalık riskini azaltabileceğini söyleyen Çocuk Sağlığı Uzmanı Dr. Nur Özden Çalışkan, bazı besinlerin zararlarına dikkat çekiyor. Çalışkan, kolalı içecekler, gazozlar, hazır meyve suları, çikolata, gofret, şeker gibi karbonhidrattan zengin ve kızarmış yiyecekler gibi yağdan zengin gıdaların kısıtlanması gerektiğini söylüyor. Dr. Çalışkan, bebeklik ve çocukluk çağında dikkat edilecek beslenme kurallarını dönemlere ayırarak şöyle anlatıyor:
Bebeğe ilk 6 ay sadece anne sütü vermenin, 6. aydan sonra da anne sütüne ek gıdalarla beraber yaklaşık 2 yıl devam etmenin obezite ve kronik hastalık riskini azaltabileceğini söyleyen Çocuk Sağlığı Uzmanı Dr. Nur Özden Çalışkan, bazı besinlerin zararlarına dikkat çekiyor. Çalışkan, kolalı içecekler, gazozlar, hazır meyve suları, çikolata, gofret, şeker gibi karbonhidrattan zengin ve kızarmış yiyecekler gibi yağdan zengin gıdaların kısıtlanması gerektiğini söylüyor. Dr. Çalışkan, bebeklik ve çocukluk çağında dikkat edilecek beslenme kurallarını dönemlere ayırarak şöyle anlatıyor:
0-1 YAŞ: SÜT ÇOCUKLUĞU DÖNEMİ "Bebeğin gelişimi normal seyirde ilerliyorsa ilk 6 ayda besin kaynağı sadece anne sütü olmalı. 6. ayın sonunda ek gıdalara başlanmalı. 6-9 ay arasında günde sadece 200 ek kaloriye ihtiyaç duyan bebeklerde bu değer 9-12 ay arasında 300 ek kalori olmalı. Ek gıdalar bebeklere dikkatle verilmeli. Ek gıdalara önce tek tek başlanmalı, sonra da diğer ek gıdalar yine tek tek eklenmeli. İlk 1 yaşta bebeklerde tuz ve şeker kullanmak kesinlikle yasak.
1-3 YAŞ: OYUN ÇOCUKLUĞU, 4-6 YAŞ OKUL ÖNCESİ DÖNEMÇocuklar 1 yaşından sonra ebeveynlerinde gördüklerini taklit eder. Bu nedenle anne-baba ve bakıcı gibi çocuğun bakımından sorumlu kişilerin kendi beslenme davranışlarına da dikkat etmesi gerekir. Bu dönemde ebeveynler özellikle yemek ve içecek seçimleri ile yeme alışkanlıklarına dikkat etmeliler. Bir diğer konu ise yemek porsiyonları. Çocuklarının sürekli az yediğinden şikayet eden ebeveynler, kendi ölçülerine göre değil çocuğun gereksinimlerine ve yaşına uygun porsiyonlar hazırlamalı. Bu dönemde çocuklar kendileri için önem taşıyan gıdaları farklı sebeplerden dolayı reddedebilirler. Ebeveynler bu durumun geçici bir süreç olduğunu unutmamalı ve çocuğun reddettiği besinleri daha eğlenceli bir halde sunmalı.
6-12 YAŞ: OKUL DÖNEMİ Çocuk artık evden çıkmıştır ve ne yemek istediğine kendi karar verir bir konuma geçmiştir. Aileler okul menülerinde bulunan yemekleri ve içeriklerini takip etmeli ve çocuklarıyla konuşarak doğru tercih yapmaları konusunda onları yönlendirmeliler. Ara öğün her yaşta olduğu gibi okul döneminde de beslenme konusunda oldukça önemli. Ara öğün alışkanlığı olmayan çocuklar sağlıksız atıştırmalıklara daha düşkün oluyor. Bu yüzden çocukların çantalarına mutlaka sağlıklı atıştırmalıklar konmalıdır.
BESLENME ÇANTASINDAKİ ATIŞTIRMALIKLAR NELER OLMALI? • Taze ve kuru meyveler,
• Fındık, ceviz, badem gibi yemişler,
• 1 kutu süt ya da ayran,
• 1 dilim ev yapımı kek ya da kurabiye.
• Fındık, ceviz, badem gibi yemişler,
• 1 kutu süt ya da ayran,
• 1 dilim ev yapımı kek ya da kurabiye.
ADÖLESAN (ERGENLİK) VE GENÇLİK DÖNEMİ Gençler bu dönemde kimlik arayışı içindedir, bağımsız olmaya, kabul görmeye çabalar ve dış görünüşleri ile fazla ilgilidirler. Düzensiz öğün ve öğün aralarında atıştırma, ev dışında yemek yeme alışkanlığı ve ayaküstü beslenme biçimi de bu dönemde ağırlık kazanır. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları yaşla birlikte artış gösterir. Ailelerin erken dönemden başlayarak sağlıklı beslenme alışkanlıklarını çocuklarına kazandırmaları gerekir.
ÇOCUKLARDA OBEZİTE NASIL ÖNLENİR? • Bebeklere ilk 6 ay sadece anne sütü verilmeli, 6. aydan sonra da anne sütünü en az 2 yıl kadar ek gıdalarla beraber devam edilmeli.
• Çocukların dengeli ve yeterli beslenmesine ve 3 ana, 3 ara öğün alışkanlığının küçük yaştan itibaren kazandırılmasına özen gösterilmeli.
• Çocukla birlikte sofraya oturulmalı, yararlı besinleri yemesi halinde ödül olarak pasta, tatlı, çikolata, şekerleme önerilmemeli. Ancak bu gıdalar daha çekici olmaması açısından yasaklanmamalı.
• Kolalı içecekler, gazozlar, hazır meyve suları, çikolata, gofret, şeker gibi karbonhidrattan zengin ve kızarmış yiyecekler gibi yağdan zengin gıdalar kısıtlanmalı.
• Hızlı yemek yemenin, yemek aralarında abur cubur atıştırmanın ve gece yatmadan önce yüksek kalorili yiyecekler almanın önüne geçilmeli.
• Çocuklara günde en az 30 dakika fiziksel aktivite yapmalarını sağlayacak ortam ve yaşam biçimi oluşturulmalı.
• Çocukların saatlerce televizyon ve bilgisayar önünde zaman geçirmesi engellenmeli.
• Gerektiğinde çocukla birlikte oyun oynanmalı, top, ip, raket gibi fiziksel faaliyet gerektiren oyuncaklar alınmalı, basit aile yürüyüşleri yapılmalı.
• Çocuğun okul spor faaliyetlerine katılımı (basketbol, voleybol, futbol, yüzme) teşvik edilmeli.
• Çocukların dengeli ve yeterli beslenmesine ve 3 ana, 3 ara öğün alışkanlığının küçük yaştan itibaren kazandırılmasına özen gösterilmeli.
• Çocukla birlikte sofraya oturulmalı, yararlı besinleri yemesi halinde ödül olarak pasta, tatlı, çikolata, şekerleme önerilmemeli. Ancak bu gıdalar daha çekici olmaması açısından yasaklanmamalı.
• Kolalı içecekler, gazozlar, hazır meyve suları, çikolata, gofret, şeker gibi karbonhidrattan zengin ve kızarmış yiyecekler gibi yağdan zengin gıdalar kısıtlanmalı.
• Hızlı yemek yemenin, yemek aralarında abur cubur atıştırmanın ve gece yatmadan önce yüksek kalorili yiyecekler almanın önüne geçilmeli.
• Çocuklara günde en az 30 dakika fiziksel aktivite yapmalarını sağlayacak ortam ve yaşam biçimi oluşturulmalı.
• Çocukların saatlerce televizyon ve bilgisayar önünde zaman geçirmesi engellenmeli.
• Gerektiğinde çocukla birlikte oyun oynanmalı, top, ip, raket gibi fiziksel faaliyet gerektiren oyuncaklar alınmalı, basit aile yürüyüşleri yapılmalı.
• Çocuğun okul spor faaliyetlerine katılımı (basketbol, voleybol, futbol, yüzme) teşvik edilmeli.
Küçük çocuğunuz uykuya daldıktan birkaç saat sonra aniden bağırıp çığlık atıyor. Yanına koştuğunuzda gözleri kapalı, size yanıt vermiyor, çok korkmuş ve huzursuz görünüyor. Her anne babayı korkutacak bu durumun tıptaki adı ‘ Gece Terörü ‘ veya ‘Uyku Terörü ‘. Her ne kadar, böyle bir olaya tanıklık eden anne babayı çok …
Sağlıklı beslenme her yaşta çok önemli olsa da, çocuklarınız varsa hem kendiniz hem de onlar için daha da özenli olursunuz. Taşıdığınız sorumluluk daha büyüktür. Çünkü çocukluk çağında, onun damak zevkini, ömür boyu tercih edeceği veya etmeyeceği besinleri de belirlemede rol oynarsınız. Bebeğiniz, çocuğunuz sizi taklit ederek beslenme alışkanlıkları geliştirecektir. Bu …
Eğer çocuğunuzda, uzun süren, geçmek bilmeyen burun akıntısı ve öksürük varsa nedeni sinüzit olabilir. Bu tanı, çocuklarda bazen gözden kaçmaktadır. Sinüsler, kafatasının içindeki mukoza kaplı boşluklardır, burnumuzu kaplayan mukozayla devamlılık gösterirler. Sinüslerin bazıları doğumdan itibaren mevcuttur, bazıları da erişkin yaşlarına kadar gelişirler. Eğer sinüste bir tıkanıklık olursa, bu boşluklar iltihap …
